Ebeveynlik her dönemde kendisiyle birlikte büyük bir sorumluluk getirir. Fakat günümüzde teknolojinin bu denli gelişmesiyle birlikte bu durum biraz daha karmaşık hale gelmiş bulunmaktadır. Çocuklar artık teknoloji çağında yaşıyor ve dijital dünyanın içine doğuyorlar. Onları her ne kadar kısıtlamaya çalışsak bile bu çağda bunu sağlamak pek de mümkün sayılmaz. Bu yüzden kısıtlamaktan ziyade çocukları sağlıklı internet kullanımı konusunda bilinçlendirmek ve ebeveyn olarak değişen dünyaya ayak uydurmak bu sürece daha kolay adapte olmamıza katkı sağlayacaktır. Teknolojini hızlı gelişimiyle beraber çeşitli dijital araçlar da yaygınlaşmaya başladı. Bilgisayar, tablet, telefon, oyun konsolları vs. teknolojinin gündelik hayatımızda bu kadar yaygınlaşmasıyla beraber dijital bir dünya oluşmaya başladı. Teknoloji araçlarının kolay kullanımı ve avantajları hayatımızı birçok yönden kolaylaştırıyor tabi ki. Bu avantajlar kendisiyle birlikte dezavantaj ve zorlukları da getiriyor. Özellikle çocuk ve ergenlerde teknoloji ve internet bağımlılığının yoğunlaştığı bu dönemde ebeveynlerin nasıl bir tutum sergileyeceklerine dair akıllarında birçok soru işareti bulunmaktadır. Peki ebeveyn olarak bize düşen sorumluluklar nelerdir? Nasıl bir yaklaşım sergilemeliyiz?
Dijital Ebeveynlik Nedir?
Ebeveyn olarak bizim öncelliğimiz çocuklarımıza yol göstermek, onları tehlikelere karşı koruyup kollamaktır. Fakat onları tüm tehlikelerden koruyamayacağımızın bilincinde olmamız ve belirli bir yaştan sonra kendilerini tehlikelere karşı nasıl koruyabileceklerini onlara öğretmemiz gerekmektedir.
Değişen, gelişen dünyayla birlikte ortaya yeni kavramlar da çıkmaktadır. “Dijital Ebeveynlik” kavramı özellikle son yıllarda sıkça karşılaşılan ve her ebeveynin sahip olması gereken özelliklerden biridir. Dijital ebeveynlik, çocukların internet ve dijital teknolojilerle ilgili bilinçli ve güvenli bir şekilde etkileşimde bulunabilmeleri için ebeveynlerin görev ve sorumluluklarını içerir. Bu kapsamda, ebeveynler çocuklarına dijital dünyadaki riskleri ve tehditleri anlatmalı, onları güvenli davranışlar konusunda yönlendirmeli, dijital ortamdaki gelişmeleri ve yenilikleri takip etmeli ve onlara örnek olmalıdırlar.
Anne babaların çocuklarını dış tehlikelerden koruduğu kadar dijital dünyanın risklerinden koruma sorumluluğu vardır. Nasıl ki çocuğumuzu ilk defa markete, okula veya sokağa gönderirken onlara kendilerini nasıl koruyacaklarını öğretiyorsak dijital dünyada da kendilerini nasıl korumaları gerektiğini öğretmemiz gerekir. Örneğin;
“ İnternet üzerinde telefonun, adresin gibi özel bilgilerini paylaşma”
“tanımadığın insanlara fotoğraf gönderme”
“internette insanlar kendilerini gerçekten oldukları gibi tanıtmayabilirler” gibi riskli durumları çocuklarımız internette zaman geçirmeye başladıkça onlarla konuşmamız gerekir.
EBEVEYN OLARAK ÇOCUĞUMUZU DİJİTAL RİSKLERE KARŞI KORUMAK İÇİN NELER YAPMALIYIZ?
Bu noktada ebeveyn olarak nasıl bir yol çizmeliyiz, nelere dikkat etmeliyiz?
• Öncellikle anne baba olarak çocuğun yaşına uygun bir biçimde sınır koyabilmemiz ve bu konuda iş birliği içinde olmamız çok önemlidir.
• Ebeveyn olarak hızla gelişen değişen teknoloji takip etmek, gelişime açık olmak ve sürekli öğrenmemiz gerekir.
• Çocuğun kullanımını kısıtlamak yerine onu doğru kullanım hakkında bilgilendirmek gerekmektedir.
• Teknolojik araçların kullanımı konusunda çocuğa rol model olunmalı.
• Teknoloji araçlarının ödül ve ceza olarak kullanılmaması gerekmektedir. Bu araçları çocuğun gözünde daha cazip kılmaktadır.
• Çocuğun yaşına ve gelişimine uygun bir şekilde zaman sınırlaması konulması ve bu konuda istikrarlı olunması gerekmektedir.
• Çocukları daha eğitici içeriklere yöneltmeliyiz.
• Teknoloji kullanımıyla ilgili açık konuşmalar yapmak. Yani karşılaşabileceği tehlikeler konusunda onu bilgilendirmek.
• Onları internet dışında çeşitli aktivitelere yönlendirmeliyiz.
