Monofobi, Latincede mono (tek), fobi (korku) anlamına gelen kelimelerden meydana gelmektedir. Otofobi, eremofobi ve izolofobi terimleri de monofobi ile aynı anlama gelmektedir. Sosyal fobiler arasında yer alan ve yalnız kalma korkusu olarak ifade edilen bir fobik bozukluktur. Yetişkinlere nazaran çocuk ve ergenlerde daha sık rastlanmaktadır.
Kişi yalnız kalmaktan aşırı derecede korkar ve bu durum hayatı boyunca diğer insanlara bağlı kalmasına neden olur. Monofisi olan kişiler yalnız oldukları her an çok kaygılanırlar ve çok korkarlar. Özellikle sevdiği kişilerden uzaklaştıkları zmanlarda bu korku ve kaygı daha da artabilmektedir. Kişi, normalde içinde bulunmak istemediği ortamlarda bile sırf yalnız kalmak istemediği için kendini kalmaya zorlayabilir. Hatta katılmak istemeyeceği etkinliklere bile katılabilir. Eğer birey yalnızsa ve hiçbir ışık ya da ses yoksa uykuya dalmakta büyük güçlük çektiği için televizyon açar ve videolar izler. Yani ortamda ses ya da ışık oluşturmaya çalışır. Bu bireyler yalnız kalmaktan korktuğu için diğer bireye karşı yoğun duygular beslemese dahi onunla ilişkisini sürdürür. Monofobi sadece bireyin kendisi için değil, kişiler arası kurduğu ilişkilerde de büyük sorunlara yol açar. Ancak kişinin her yalnız kalmaktan çekinmesi ya da korkması durumu monofobi olduğu anlamına gelmez. Kişi bazı durumlarda yalnız kaldığında kendini iyi hissedebilir ama bu süreçte, söz konusu bireylerde yoğun korku, endişe, panik ve mutsuzluk görülür. Yalnız kalamama durumunun normal sınırı aşması ve takıntı boyutuna ulaşacak kadar ilerlemesi sıkıntıya neden olmaktadır. Bu yüzden monofobi, tedavi edilmediği sürece hem kişi hem de çevresi için oldukça zor ve yorucu sonuçlar doğuracaktır.
Monofobi Nedenleri Nelerdir?
Monofobi’ ye neden olan tek bir durum yoktur. Nedenleri arasında
- Genetik faktörler
- Geçmişte yaşanılan bir travma
- Kişinin bir kayıp yaşaması
- Kurulan başarısız ilişkiler
olabilir.
Fiziksel Belirtiler
- Karın ağrısı
- Mide bulantısı
- Kalp çarpıntısı
- Terleme
- Baş dönmesi
- Nefes darlığı
- Sıcak basması
Psikolojik Belirtiler
- Bayılma korkusu
- Yalnızlık kişide yoğun endişe ve korku uyandırması
- Sosyal ortamlarda kişinin kendini yalnız ve dışlanmış hissetmesi
- Yalnız olmaktan kaçınmak istemesi
- Kaygı ve korkunun etkisi ile panik atak geçirilmesi
- Konsantrasyon ve denge bozukluğu
- Ölecekmiş gibi hissetme
- Kontrolünü kaybetme korkusu
- Gerçeklik algısını kaybetme
Monofabi Tedavisi
Eğer kişinin hayatını ciddi bir şekilde etkilenmiyorsa ve problemin farkında olunması halinde meditasyon, yoga ve gevşeme hareketleri gibi rahatlatıcı aktiviteler denebilir.
Bunlara rağmen sorun hala devam ediyor ve kişinin hayatını olumsuz etkiliyorsa bir ruh sağlığı uzmanına danışılmalıdır. Monofobi’nin kesin tanısını koyabilen bir test yoktur. Belirtiler kişiden kişiye farklılık gösterebilmektedir. Bu yüzden internette yer alan bilgiler ve testlerle ilerlemek doğru değildir.
Kullanılan en yaygın tedavi yöntemleri;
- BDT (Bilişsel Davranışçı Terapi)
- EMDR
- Maruz Kalma Terapisi
- Duyarsızlaştırma Terapisi
- İlaç Tedavisi
